समकालीन नेपाली गद्यकवितामा वर्णविन्यासवक्रता [Characterization in contemporary Nepali prose poetry]

Abstract

पूर्वीय साहित्यशास्त्रमा आचार्य कुन्तकद्वारा प्रतिपादित वक्रोक्तिसिद्धान्त मूलतः एउटा समन्वयशील सिद्धान्त हो । पूर्ववर्ती आचार्यहरूका मान्यतासमेतलाई समाहित गर्ने गरी प्रस्तुत गर्न खोजिएको यस सिद्धान्तमा कुन्तकले वक्रोक्तिका विभिन्न छ भेद तथा तिनका उपभेदहरूको चर्चा गरेका छन् । यस लेखमा उनले प्रस्तुत गरेका वक्रोक्तिका छ भेदहरूमध्ये वर्णविन्यासवक्रताका आधारमा केही समकालीन नेपाली गद्यकविताहरूको अध्ययन विश्लेषण गरिएको छ । यसका लागि सर्वप्रथम वक्रोक्तिसिद्धान्त र वर्णविन्यासवक्रताका बारेमा सङ्क्षिप्त सैद्धान्तिक चर्चा गरिएको छ । त्यस्तै समकालीन नेपाली गद्यकवितामा वर्णविन्यासवक्रताको प्रगोग कसरी भएको छ भन्ने सन्दर्भलाई स्पष्ट पार्न विभिन्न समकालीन कविका कवितांशलाई उहाहरणका रूपमा प्रस्तुत गरी तिनमा पाइने वर्णविन्यासवक्रताको अध्ययन विश्लेषण गरिएको छ । विक्रम संवत् सत्तरीको दशकयता प्रकाशित कविताहरूमा केन्द्रित यस अध्ययनमा वर्णविन्यासवक्रताका छवटै भेदहरूका आधारमा कविताहरूको विश्लेषण गरिएको छ । प्राथमिक र द्वितीयक दुवै स्रोतका सामग्रीको प्रयोग गरी वर्णनात्मक पद्धतिअनुसार विवेच्य सामग्रीहरूको विश्लेषण गरिएको छ । मूलतः निगमनात्मक पद्धतिमा आधारित यस अध्ययनबाट समकालीन नेपाली गद्यकवितामा पूर्वीय काव्यशास्त्रमा वर्णित वर्णविन्यासवक्रताको सफल र सार्थक प्रयोग पाइने निष्कर्ष निकालिएको छ ।
[In Eastern literature, the theory of curvature formulated by Acharya Kuntak is basically a coordinating theory. In this theory, which seeks to incorporate the beliefs of the earlier Acharyas, Kuntak discusses the six distinctions of satire and its variants. In this article, the study analysis of some contemporary Nepali prose poems has been analyzed on the basis of chromaticism out of the six distinctions of irony presented by him. For this, first of all, a brief theoretical discussion has been given about the theory of curvature and chronology. Similarly, in order to clarify the context of how the use of colloquialism has been used in contemporary Nepali prose poetry, various contemporary poetic poems have been presented as examples and the study of colloquialism found in them has been analyzed. This study focuses on the poems published in the seventies of Bikram Samvat and analyzes the poems on the basis of all the six distinctions of chromaticism. The material of both primary and secondary sources has been analyzed according to the descriptive method. Basically, this study based on the deductive method has concluded that the successful and meaningful use of the chromatic descriptions described in Eastern poetry in contemporary Nepali prose poetry has been found.]